Naar een sterker Nederland

VNO-NCW en MKB-Nederland hebben een update gemaakt van de in 2021 gepresenteerde nieuwe koers. Onder de titel ‘Naar een sterker Nederland. Een agenda voor hernieuwd vertrouwen in de toekomst en een weerbaar Nederland’ zetten ze een aantal nieuwe accenten. Ook is er extra aandacht voor de veiligheid en de economische weerbaarheid van Nederland, nu tal van dreigingen (online en fysiek) zijn toegenomen. Verder blikken ze uitgebreid terug op wat ze sinds het verschijnen van de nieuwe koers hebben gedaan.

Begin 2021 presenteerden de ondernemersorganisaties een nieuwe koers naar 2030 met brede welvaart als leidraad. Dit gebeurde na een uitgebreid onderzoek onder leden, ondernemers en experts (Brugproject). Daarbij stonden drie pijlers centraal: 1) een productief Nederland, 2) een inclusief en sociaal Nederland en 3) een duurzaam Nederland. Daarnaast bevatte de nieuwe koers ook een nieuwe rolopvatting over het bedrijfsleven (Rijnlands model 2.0). Bedrijven nemen daarin onder meer verantwoordelijkheid voor de externe effecten van hun bedrijfsvoering en kijken ook wat ze zelf kunnen doen aan maatschappelijke vraagstukken.

Veel gebeurd

Drie jaar later maken de ondernemersorganisaties in de update van de koers tussentijds de balans op hoe het staat richting 2030. Terwijl COVID en de Oekraïne-oorlog ons midscheeps raakten (met een hoge inflatie en zorgen over de energiezekerheid) werd afgelopen jaren gewerkt aan onder meer een advies met vakbonden (SER MLT) voor meer zekerheid voor werkenden en meer wendbaarheid voor ondernemingen. Dit wordt momenteel omgezet in wetgeving. Verder komen met alle klimaatplannen de klimaatdoelen voor 2030 nu voor het eerst in beeld. Voor meer inzicht in wat bedrijven wereldwijd aan belasting betalen werd verder een Tax Governance Code opgesteld en werd de corporate governance code aangepast. Met onze community van bruggenbouwers werkten we op allerlei niveaus (landelijk en regionaal) aan concrete projecten. Van Warme huiskamers tot het programma NL werkt aan werk.

Beleidsagenda onverminderd actueel

In de update constateren de ondernemersorganisaties dat de eerdere analyse onveranderd actueel is. De spanningen in de samenleving zijn daarbij helaas eerder toe- dan afgenomen. Het ondernemings- en investeringsklimaat is verder verslechterd en de overheid is niet goed in staat grote maatschappelijke opgaven op te lossen en de uitvoering van beleid stokt op tal van terreinen. Hierboven op komt een fundamentele verslechtering van de internationale veiligheidssituatie met een grootschalige oorlog en dreiging aan de Europese oostgrens. Ook bedreigen cybercriminelen en staten onze kritieke (digitale) infrastructuur en democratie en blijft Europa achter in de wereldwijde technologierace.

Wat er moet gebeuren

Op de pijler economie (Productief NL) is het volgens de ondernemersorganisaties zaak om komende jaren flink gas bij te geven om te zorgen dat onze productiviteit (Productiviteitsoffensief) en ons ondernemingsklimaat weer verbetert. Dit met een steviger inzet op innovatie, minder regels, meer ruimte voor ondernemerschap en extra aandacht voor de digitale vaardigheden van mensen en innovatie.

Voor een sociaal Nederland -en om werknemers meer grip te geven op hun leven en werk- dienen de in de SER afgesproken arbeidsmarkthervormingen te worden geïmplementeerd en moet er meer werk worden gemaakt van sociale innovaties. Verder moet werken meer lonend worden en is o.a. meer regie nodig op wat onze economie aan arbeidsmigratie nodig heeft. Ook moeten de onderwijsscores (PISA) snel worden verbeterd.

Voor een duurzaam Nederland moeten vooral de bestaande klimaatplannen worden uitgevoerd (niet weer nieuw beleid!) en is het zaak te beginnen met het bouwen van nieuwe circulaire productieketens (nb. mede om Nederland weerbaarder te maken). Verder zijn een snellere vergunningverlening, meer bouwlocaties en meer ruimte voor werklocaties nodig. De inrichting van ons land kan slimmer (o.a. klimaat-adaptief), zodat schaarse ruimte minder een rol speelt. Extra aandacht voor (o.a. het aanbod en kwaliteit van) water is cruciaal.

Voor een veilig en economisch weerbaar Nederland moeten we in woord en daad voldoen aan de NAVO-norm van tenminste 2% BBP. Verder zijn een strategisch industriebeleid (incl. aandacht voor sleuteltechnologieën), grondstoffenbeleid en een sterke handelspolitiek meer dan ooit nodig. Cybercriminaliteit groeit hard. Het (publiekprivaat) tegengaan van cybercrime en ondermijning is topprioriteit.

Ondernemers willen graag bijdragen aan de oplossingen

In de update van de koers constateren de ondernemersorganisaties verder dat de overheid nog steeds overbelast is. ‘Ondernemers hebben de kennis en veranderkracht om zaken voor elkaar te krijgen en willen graag onderdeel van de oplossing zijn van de grote problemen van NL,’ schrijven ze dan ook.

Meer weten?

Meer weten over de plannen en ambities en wat VNO-NCW en MKB-Nederland hebben gedaan afgelopen jaren? Bekijk hier de nieuwe update van deze koers.