Nieuws
Contact

Bezoekadres
Boogschutterstraat 1c
7324 AE Apeldoorn
+31555222606
info@vno-ncwmidden.nl

KvK: 40650351
BTW nummer: NL009890178B01

euro cash, gas flame and electric meter as symbol for expensive energy costs

Hoge gasprijzen leggen bedrijven in Oosten lam

De hoge gasprijzen raken steeds meer bedrijven in Oost-Nederland keihard. ,,De problemen kun je vergelijken met die van de huishoudens. Zodra je van een vast naar een variabel energiecontract gaat, krijg je te maken met hoge extra kosten. Bedrijven die dat niet kunnen doorberekenen komen dan gauw in de knel”, zegt Christian Lorist van werkgeversorganisatie VNO NCW Midden (Gelderland, Overijssel, Flevoland en Utrecht).

Dat geldt ook voor bedrijven die nog moeten bijkomen van de coronacrisis, zegt Lorist. Van de huishoudens zit inmiddels bijna 60 procent met dure variabele contracten. Bij bedrijven is dat volgens hem net zo. Bakkers en de glastuinbouw sloegen eerder al alarm. De papierindustrie in Loenen en Eerbeek schaalt de productie tientallen procenten af omdat goedkoper is dan op volle kracht doorwerken. De voorbeelden van gasprijsproblemen stapelen zich op.
VNO NCW Midden sloeg samen met andere regio’s van de werkgeversorganisatie in juli alarm bij het kabinet. Lorist: ,,Uit uitgelekte Prinsjesdagplannen blijkt nu dat er in ieder geval compensatie komt voor bedrijven. Daar zijn we blij mee.’’
Lorist is specialist energie en duurzaamheid bij de werkgeversorganisatie en ziet dat vooral bedrijven die veel gas verbruiken ‘achter elkaar te maken krijgen met hoge extra kosten’: de glastuinbouw, papierindustrie, voedingsmiddelenindustrie en wegenbouw, bijvoorbeeld. ,,Maar zelfs dan kun je niet zeggen dat dat alle bedrijven even zwaar treft. Moest je door corona al interen op je eigen vermogen? Heb je geld om te verduurzamen?’’

“We hebben vijftig à zestig warmtepompen en tientallen laadpalen in order die we niet kunnen uitleveren omdat niet alle onderdelen er zijn.” Pieter Mulder van elektrotechnisch bedrijf Mulder

Zelfs als je dat geld hebt en je wilt je bedrijfsproces elektrificeren, lopen bedrijven tegen muren op, zegt hij. ,,Je kunt het dak van je bedrijf vol leggen met zonnepanelen, maar daar heb je niets aan als het stroomnet vol is.’’ Dat is op steeds meer plaatsen een probleem. Nederland schakelt zo massaal naar wind en zon dat het net dat niet meer aan kan. Bedrijven willen wel verduurzamen maar kunnen lang niet altijd zo snel ‘weg van het gas’ of besparingsmaatregelen doorvoeren. ,,Dat maakt het heel lastig.’’ Andere alternatieven, zoals waterstof of ultradiepe geothermie (aardwarmte) zitten meestal nog in een experimentele fase. ,,Als je nu moet gaan besparen, heb je daar niets aan.’’ Dat geldt bijvoorbeeld ook voor een project op bedrijventerrein Apeldoorn-Noord (250 bedrijven) dat studie doet naar een eigen elektriciteitsnet.

Pieter Mulder van elektrotechnisch bedrijf Mulder en een van de voorhoede-ondernemers op Apeldoorn-Noord is er al een paar jaar mee bezig. ,,Het idee is dat je met zonnepanelen op het dak energie opwekt en stroom aan elkaar levert. Maar hoe regel je dat? Waar laat je die stroom als je overhoudt? Sla je dat op in een batterij? Maak je er waterstof van? Dat is heel complex.’’ Met zes bedrijven houdt hij nu een pilot en ja, daarvoor is veel belangstelling. Maar nee, dat helpt nu nog niemand. ,,Dan ben je zo jaren verder.’’ Het installatiebedrijf (honderd medewerkers, zeventig zonnepanelen) werkt zelf voor bedrijven en particulieren en is razend druk: iedereen wil aan de slag met zonnepanelen, warmtepompen en laadpalen.

,,Dat was al zo tijdens corona. Mensen konden niet op vakantie of uit eten. Ze hielden geld over maar dat leverde op de bank niets op. Dus ging er neens heel veel naar verduurzaming want dat leverde wel direct wat op. En nu zie je dat nog eens extra door die oorlog en hoge energietarieven.’’ Dat is mooi, zegt hij. Maar leveringsproblemen – onder andere chips – zorgen er voor dat klanten lang moeten wachten. ,,We hebben vijftig à zestig warmtepompen en tientallen laadpalen in order die we niet kunnen uitleveren omdat niet alle onderdelen er zijn.” De hoge gasprijzen dwingen sommige bedrijven nu al om de productie omlaag te schroeven, constateert Lorist. ,,De kosten van doorproduceren zijn hoger dan afschalen of stoppen.’’

Daar komt nog eens bij dat de hoge inflatie ook knaagt aan de vraag naar sommige producten. Mensen gaan minder uitgeven. Daar gaan bedrijven al op anticiperen, denkt hij. De papierindustrie in Eerbeek en Loenen – het ‘papierhart’ van Nederland – schaalde de productie af met tien tot twintig procent, zegt papierindustriekenner Dirk Schut. Een van de fabrieken (Folding Boxboard) heeft de productie zelfs al helemaal stilgelegd en voert versneld duurzaamheidsmaatregelen door om zo op de energiekosten te besparen.
Andere bedrijven die de productie omlaag schroeven, gebruiken de tijd om onderhoudswerkzaamheden door te voeren en kijken daarna hoe de markt eruit ziet; blijft de gasprijs hoog, komt er een nieuwe economische crisis? En dan te bedenken dat de papierindustrie in Nederland volgens onderzoek al tot de ‘zuinigste’ en ‘duurzaamste’ in Europa wordt gerekend. In Eerbeek delen papierbedrijven een waterzuiveringsinstallatie die warmte teruglevert en 5 miljoen tot 6 miljoen kubieke meter gas per jaar produceert. Veel? Schut: ,,Ja. Aan de andere kant: dat gas gaat naar een van de papierbedrijven en die komt daar al tekort aan.’’

Er kan altijd nog meer bij. Christian Lorist van VNO NCW Midden ziet een ingewikkeld en duur energielandschap met heel vaak geen snelle oplossingen, maar wel degelijk ook lichtpuntjes.

Biogas van boeren
Zoals initiatieven voor biogas-hubs van boeren. Bij een ervan, in Oxe bij Deventer, doen vijf boeren mee die gas uit koeienmest leveren. De leiding voor het gastransport gaat nu de grond in. ,,Oxe is nog maar een kleintje’’, zegt Lorist. ,,Er komen nog vier à vijf van dat soort initiatieven aan en dan gaat het om miljoenen kubieke meters biogas. Dat telt echt aan. Het voordeel: ,,Die initiatieven kunnen wel relatief snel van de grond komen.’’

Bron: de Stentor – 5 september 2022