Nederland per direct van het verstikkende stikstofslot

Ondernemersorganisaties lanceren 10 puntenplan om de impasse te doorbreken

‘De neerslag van stikstof heeft een bemestend effect op onze natuur, waardoor Europees beschermde soorten in het gedrang komen. Daar zijn structurele oplossingen voor nodig. Ondertussen kan het niet zo zijn dat woonwijken, spoorwegen, sportvelden en groene projecten als windmolens niet worden aangelegd door de PAS-uitspraak. Nederland moet dan ook per direct van het verstikkende stikstofslot door onder meer vergunningsvrijstellingen,’ volgens VNO-NCW en MKB-Nederland. De ondernemingsorganisaties doen daarom vandaag -vooruitlopend op de Commissie Remkes- tien voorstellen om Nederland van het slot te halen. Ook doen ze voorstellen voor structurele oplossingen waarbij natuur en economie in balans worden gebracht.

Hans de Boer, voorzitter van VNO-NCW: ‘Ons woningbouwbeleid, de aanleg van nieuwe infrastructuur en de totale verduurzaming van Nederland moet van het slot. Het is toch niet uit te leggen dat allerlei projecten die de ecologische footprint van ons land aantoonbaar verkleinen, zoals de aanleg van windmolens en schonere fabrieken, nu niet door kunnen gaan. Daarnaast vallen bovendien18.000 projecten stil, met alle gevolgen voor de werkgelegenheid van dien. Daarom doen we vandaag deze voorstellen voor spoedmaatregelen die snel kunnen in gaan en direct soelaas bieden voor de meeste projecten.’

Integraal
Jacco Vonhof, voorzitter van MKB-Nederland: ‘We kijken te smal naar het stikstofprobleem volgens veel experts. Daarom moeten we werken aan een integraal en beter natuurbeleid voor de lange termijn. Maar voor de korte termijn moeten we eerst voorkomen dat de halve Nederlandse economie stilvalt met wegen die niet worden aangelegd, bouwvakkers die thuis komen te zitten en gemeenten die geen huizen laten bouwen voor starters. Ik hoor trouwens van ondernemers dat sommige gemeenten te pas en te onpas de PAS-uitspraak gebruiken. Misschien uit onwetendheid of voorzichtigheid, maar in elk geval zonder duidelijkheid dat een besluit met stikstof te maken heeft.’

De belangrijkste maatregelen uit het tienpuntenplan
Volgens de ondernemingsorganisaties moeten voor de korte termijn projecten worden vrijgesteld die alleen tijdens de bouw leiden tot stikstofuitstoot. Ook moet de al eerder ontwikkelde drempel van 1 mol stikstof (per ha/per jaar) worden ingevoerd voordat een vergunning nodig is. Daarnaast moet per direct de mogelijkheid in de Habitatrichtlijn worden benut om projecten te laten doorgaan als er dwingende redenen van groot openbaar belang zijn. Bijvoorbeeld bedrijfsinvesteringen die leiden tot een lagere milieubelasting of de bouw van woningen voor starters op de woningmarkt. Lokale overheden mogen daarnaast in de tussentijd de PAS-uitspraak niet misbruiken om over de band van het stikstofbeleid andere doelen te bereiken. Ook halvering van de veestapel moet geen doel op zich zijn. Het gaat om vermindering van de uitstoot vanuit de veehouderij en daar zijn al allerlei mogelijkheden toe. Onze landbouwsector is juist zeer efficiënt en de sector werkt al hard aan innovaties die helpen de uitstoot van stikstof te verminderen. Bovendien is deze belangrijke sector nauw verweven met andere economische sectoren zoals de levensmiddelenindustrie. Voor de lange termijn pleiten de ondernemersorganisaties voor een herijking van het natuurbeleid, zodat de te eenzijdige focus op stikstof wordt vervangen door een veel meer integrale benadering waarin klimaat, droogte en andere belangrijke factoren beter worden meegewogen.

Tien punten
Zie hieronder de tien belangrijkste punten van VNO-NCW en MKB-Nederland om uit de impasse te komen. De organisaties hebben deze oplossingen ook aangedragen bij het Adviescollege van de heer Remkes en zien met smart uit naar de aanbevelingen van de commissie. ‘Nederland kan niet langer wachten,’ aldus de ondernemersorganisaties. ‘Elke seconde telt.’

10 puntenplan VNO-NCW en MKB-Nederland

Spoedmaatregelen
Voor de korte termijn stellen VNO-NCW en MKB-Nederland onder meer de volgende maatregelen voor:
1. Stel projecten vrij die alleen tijdens de aanleg en bouw met stikstofuitstoot gepaard gaan (bijv. een dijk of een windmolen of de aanleg van een voetbalveld), maar daarna niet meer.
2. Handhaaf de al eerder ontwikkelde drempel van 1 mol/ha/jr voordat een vergunning nodig is of sluit anders aan bij de normen in de omliggende landen. Alleen al door de grens van 1 mol kan volgens schattingen tot wel 80% van alle projecten doorgaan. Deze bedrijven hebben geen vergunning voor de stikstofuitstoot nodig en hoeven hooguit een melding te doen. Daarmee hebben wij nog altijd een veel zwaardere drempel dan Duitsland (7 mol) en België (5% van de Kritische Depositie Waarde).
3. Benut de mogelijkheid die de Habitatrichtlijn kent om iets te doen als er dwingende redenen van groot openbaar belang zijn zonder alternatieven! Breng woningbouwprojecten, duurzaamheidsprojecten en investeringen van fabrieken die tot een lagere milieubelasting leiden onder in de zogeheten categorie ADC.
4. Verlaag de maximumsnelheid van 130 naar 100 rondom natuurgevoelige gebieden.
5. Steun als overheid, vanuit een nationaal expertisecentrum dat goed bereikbaar is en advies kan geven over projecten en de vergunningverlening, gemeenten en bedrijven. Dit neemt onzekerheid bij bijvoorbeeld gemeenten weg.
6. Stel voor bedrijven een nationaal geaccepteerde rekentool beschikbaar om snel en effectief de impact van een project op de natuur uit te rekenen.
7. Bied steun aan bedrijven en projecten bij het zoeken naar mogelijkheden voor extern en intern salderen, en help met de oprichting van regionale depositiebanken.
8. Laat provincies vergunningen die niet met de PAS te maken hebben direct in behandeling nemen.

Structurele en integrale aanpak
9. Zet voor de lange termijn in op een meer integraal natuurbeleid dat minder eenzijdig is gericht op stikstof. De depositie van stikstof daalt al jaren en er is de komende jaren een verdere daling voorzien. Naast stikstof spelen ook andere elementen een rol die kwaliteit van een natuurgebied bepalen die niet altijd door de overheid direct beïnvloedbaar zijn, zoals veranderingen in klimaat of migratie van soorten. Wij stellen daarom voor om de tijd te nemen, bijvoorbeeld 1 jaar, om in samenspraak met het Adviescollege van de heer Remkes tot een gedegen en werkbare nieuwe aanpak te komen. Een aanpak met breed draagvlak in de samenleving voor een vernieuwde invulling van het Europese natuurbeleid, rekening houdend met de breedte van factoren die de kwaliteit van de natuur bepalen.
10. Harmoniseer de zienswijze op de rol van stikstof en het stikstofbeleid in Europa. Ca. 40% van de uitstoot komt via andere Europese landen naar ons toe en landen hanteren verschillende aanpakken voor stikstof bij de uitvoering van de Habitatrichtlijn.