Provinciale verkiezingen: dit staat er op het spel voor Flevoland

Interview met Hajé de Jager, voorzitter VNO-NCW Flevoland in Forum:

Snelle treinverbindingen, Lelystad Airport, ruimte voor ondernemerschap en groei. Het kán allemaal, maar als na 20 maart de stemmen voor de Provinciale Statenverkiezingen in Flevoland zijn geteld: wordt er dan flink gas gegeven of gaat de rem er op? In een korte serie onderzoekt Forum: wat houdt ondernemers in de verschillende provincies bezig. Vandaag deel 1: Flevoland.

Je kunt het je anno 2019 amper voorstellen, maar zo’n 34 jaar geleden rende de chefkok van Hajé de Jager nog de snelweg over om broodjes te brengen van de ene vestiging van ’t bedrijf naar de andere. Dat kon gewoon, zo laag was de verkeersintensiteit op de A6, de snelweg die Flevoland volledig doorsnijdt. De opening van zijn eerste twee wegrestaurants, langs de A6 richting Lelystad en richting Almere, leest als een spannend jongensboek, vertelt De Jager. ‘We kregen van Rijkswaterstaat een weilandje toegewezen om ons eerste wegrestaurant te beginnen. Verder was er eigenlijk niks, behalve een paar benzinestations. Mijn vrouw en ik woonden boven de zaak. En toen het aantal bezoekers aantrok, hebben we precies aan de overkant van de snelweg een tweede vestiging geopend. Dat was goedkoper dan een viaduct.’

Toen was Flevoland ook geen provincie, zegt De Jager. ‘We deden zaken met de Rijksdienst.’ Echt pionieren, zegt hij. ‘We trokken zelf kabels langs de snelweg om onze restaurants van elektriciteit te voorzien. De ontstaansgeschiedenis van Flevoland maakt de provincie echt fundamenteel anders dan welke provincie ook.’ Want hoewel Flevoland inmiddels een volwaardige provincie is, doet De Jager – die inmiddels samen met zijn vrouw en zoons hotels en restaurants heeft in heel Nederland – voor zijn gevoel nog steeds zaken in ‘de gemeente Flevoland’. ‘Hier ondernemen, dat heeft iets heel kleins. De meeste mensen kennen elkaar wel. Dat maakt ook dat je hier sneller dingen kunt regelen dan in de rest van Nederland.’

Zijn provincie heeft lang met een imagoprobleem gezeten. Almere en Lelystad, daar ging je toch niet voor je lol wonen. Maar inmiddels is dat aan het veranderen, zegt De Jager. ‘Beide steden zijn enorm aan het groeien. Almere heeft nu ruim tweehonderdduizend inwoners, en er gaan er nog zo’n zestigduizend bijkomen. Waar Amsterdam volloopt, is hier nog voldoende ruimte. Ik zie echt dat er een bepaald dynamiek ontstaat. Ik verbaas me er af en toe over dat Nederlanders zo van oude huizen en oude dingen houden. Dat we elk huis binnen afzienbare tijd energieneutraal krijgen, zie ik hier veel eerder gebeuren dan in de rest van Nederland.’

Juist omdat Flevoland zo aan het groeien is, moeten er meer verbindingen van buiten de provincie naar Lelystad en Almere komen, zegt De Jager. ‘Die groei kan niet alleen opgevangen worden met de huidige spoorlijn en de A6. Je moet dan echt denken aan de IJmeerverbinding, de weg of de metro- of treinlijn van Amsterdam-IJburg naar Almere. Ik hoop dat die er gaat komen en de provincie zich daarvoor gaat inzetten.’ Hoe erg Flevoland in de lift zit bleek wel door het besluit van Inditex, het Spaanse moederbedrijf van bijvoorbeeld kledingmerken Zara en Pull&Bear, om een nieuw distributiecentrum te vestigen in Lelystad. Gezocht: bijna 500 nieuwe medewerkers. ‘De opening van vliegveld Lelystad is ontzettend goed voor de bedrijvigheid van de provincie. Maar neem de recente sluiting van het ziekenhuis in Lelystad. Daar moet toch op zijn minst een intensive care zijn. De voltallige provinciale fractie maakte zich daar druk over.’ Wat dat betreft is De Jager ook niet echt geïnteresseerd in de politieke kleur van de verkiesbare partijen. ‘Ik kijk bij het uitbrengen van mijn stem echt naar de vrouwen en mannen die het verschil willen maken. Die moet je hebben en volgens mij heb je die bij elke partij.’ Kijk maar naar de gang van zaken rond het ziekenhuis in Lelystad: de provincie was het er unaniem over eens dat dat echt open moest blijven. ‘Dat vond ik heel bijzonder om te zien’, zegt De Jager. ‘Iedereen zit op één lijn. We snappen allemaal waarom en waarvoor we het doen: voor Flevoland.’

#Hoedan? Zo kijkt deze twee provinciale politici er tegenaan:

Simon Miske | GroenLinks
‘Tégen de uitbreiding van Lelystad Airport’
‘Ook GroenLinks vindt dat de IJmeerverbinding tussen Almere en Amsterdam er moet komen. Maar wat ons betreft is dat geen autoverbinding, maar een spoor- en fietsverbinding. Het Rijk heeft de toezegging voor die lijn verbonden aan groei van IJburg en Almere, maar wat ons betreft beginnen we daar veel eerder aan. Laat de provincie maar snel lobbyen voor een stevige verbinding.’
‘Wij zijn tegen de uitbreiding van Lelystad Airport. Dat gaat ten koste van het klimaat, het woonplezier én niet alleen van de gezondheid van de Flevolander, maar ook van drie andere provincies. Bovendien kost het de toerisme- en recreatiesector banen. Het is ook zeker niet nodig voor de economische ontwikkeling van de provincie. Kijk naar de komst van Inditex. Zij komen hier door de ligging en het goede vestigingsklimaat, niet om Lelystad Airport. Daar zijn ze zelf ook duidelijk over geweest. Ik wil juist meer inzetten op het halen van dat soort bedrijven naar de provincie. Dat zal echt wat betekenen voor onze economische positie.’
‘Veel Flevolanders gaan elke ochtend de provincie uit. GroenLinks wil meer werkgelegenheid in de provincie hebben en dan denk ik vooral aan bedrijven met een duurzame en circulaire bedrijfsvoering. Als het dan ook lukt om meer onderwijsfaciliteiten, zoals bijvoorbeeld een dependance van een universiteit, hier te krijgen, zijn we nog meer op weg.’
‘Laat de provincie leidend in Nederland worden op het gebied van de energietransitie. Dat moet hier lukken, de woningvoorraad is relatief jong. Op Urk en de Noordoostpolder na. Dat biedt veel kansen voor het bedrijfsleven. Ik wil ook dat de provincie zich actief inzet voor het personeelstekort in de installatietechniek, door onderwijs en het bedrijfsleven bij elkaar te brengen.’

Jan de Reus | VVD
‘Lelystad Airport gaat banen opleveren, dus: doen’
‘Die IJmeerverbinding moet er komen, want onze steden groeien als kool. Het spoor wordt gelukkig al verdubbeld, maar zodra er wordt gebouwd op Pampus, zit je eigenlijk feitelijk al in Amsterdam. Als je half Almere laat omrijden via de brug langs Weesp naar Amsterdam: dat wordt een drama. Wat mij betreft ligt er straks een autoweg en een OV-verbinding. Wij willen geen autootje pesten, maar mensen zelf de mogelijkheid geven om te kiezen hoe ze van A naar B gaan. En daar beginnen we snel aan als het aan de VVD ligt. De Flevolandse mentaliteit is heel erg ‘ja, mits’ en niet ‘nee, tenzij’. Dat maakt politiek bedrijven in onze provincie heel prettig en anders dan ‘in het oude land’, zoals Flevolanders de rest van Nederland noemen.’
‘Het vliegveld is van cruciaal belang bij de ontwikkeling van de provincie. Dat klinkt misschien gek voor een vakantievliegveld, maar het levert ontzettend veel indirecte werkgelegenheid op. Echt een motor voor de economische ontwikkeling van de provincie. De zorgen moet je serieus nemen, maar alle direct omwonenden zijn voor de toekomst van het vliegveld. Zie hier de Flevolandse mentaliteit, de boeren maken van een nood een deugd en gaan leveren aan het vliegveld. Inditex heeft zich gevestigd, Van der Valk gaat hotels bouwen. Reken maar uit wat dat voor de werkgelegenheid doet.’
‘Flevoland dat voorop loopt in duurzaamheid en energieneutraliteit? Heel interessant en bevlogen, maar dit gaat echt nog wel vijftig jaar duren. Elk huis nul op de meter betekent voor de burger tienduizenden euro’s aan investeringen, en we weten allemaal dat dat niet lukt. Enig realisme vind ik noodzakelijk.’

Tekst: Judith Katz
Bron: https://www.vno-ncw.nl/forum/provinciale-verkiezingen-dit-staat-er-op-het-spel-voor-flevoland