Regeldruk zet ondernemers onder druk

Ruim 85% van de ondernemers in Midden-Oost Nederland ervaart regeldruk als een van de grootste obstakels in hun bedrijfsvoering. Dit blijkt uit een peiling onder ongeveer 500 ondernemers, uitgevoerd door Right Marktonderzoek in opdracht van VNO-NCW Midden. Steeds meer tijd en geld gaat verloren aan het voldoen aan complexe regelgeving, terwijl ondernemers juist willen focussen op innovatie en groei.

Landelijke regelgeving grootste belemmering
Landelijke regelgeving vormt de grootste belemmering, aldus 60% van de ondernemers. Daarnaast worstelen ondernemers met uitvoeringsorganisaties zoals de Omgevingsdienst, het UWV, en gemeenten. Ook gecertificeerde instanties spelen een rol.

Loondoorbetaling bij ziekte is de grootste uitdaging voor ondernemers, op de voet gevolgd door het de milieu- en emissieregels (30%). Ook privacyregels (30%) en problemen met vergunningen (28%) zijn een struikelblok voor een groot deel van de ondernemers.  Ondanks deze uitdagingen toont het onderzoek een opvallende veerkracht: ondernemers blijven oplossingsgericht en ontwikkelen creatieve manieren om met regeldruk om te gaan.

Tienduizenden euro’s per jaar aan opvolgen regelgeving drukt op investeringsvermogen
De administratieve lasten en bijbehorende kosten zijn aanzienlijk. Ondernemers geven aan dat ze gemiddeld 10 tot 20 uur per maand kwijt zijn aan het voldoen aan regels, met kosten die jaarlijks kunnen oplopen tot tienduizenden euro’s. Meer dan een kwart van de respondenten schat de maandelijkse uitgaven hiervoor op meer dan €500, wat in totaal jaarlijks gemiddeld neerkomt op ongeveer €30.000. Dit drukt zwaar op het investeringsvermogen. Veel ondernemers zien af van bezwaar maken tegen regels. Hoewel de helft dit weleens heeft overwogen, blijkt de complexiteit, hoge juridische kosten, angst voor boetes of uitsluiting bij toekomstige opdrachten vaak een te hoge drempel.

In het onderzoek komen verschillende concrete obstakels van ondernemers naar voren. Zo noemt een ondernemer het volgende: “Als duidelijk is dat iemand zo ziek is dat hij niet meer aan het werk komt, dat je dan toch 2 jaar plannen van aanpak moet maken en re-integratietraject moet volgen”. Een ander loopt aan tegen vergunningsproblemen bij het omzetten van de rechtsvorm van het bedrijf: “Onlangs zijn we van rechtsvorm gewijzigd van eenmanszaak naar VOF, nu moeten de vergunningen allemaal opnieuw aangevraagd worden, terwijl ik en mijn vrouw al bijna 13 jaar deze zaak runnen. Dit had in mijn optiek wel wat makkelijker gekund.”

Erfenis aan wetten en regels
Rijn Platteel, interimdirecteur van VNO-NCW Midden: “Vaak vanuit goede bedoelingen, maar evenzo vaak vanuit misplaatste dadendrang laten politici een erfenis achter van nog meer wetten en regels. De uitkomsten van dit onderzoek zijn weer een duidelijk signaal aan de politiek om de regeldruk te verminderen. Ondernemers werken aan innovatie en voorspoed. Maak de belofte van meerdere opeenvolgende kabinetten nou eens waar. Ga met werkgevers in gesprek vanuit vertrouwen en kijk naar wat wél werkt.”

Wat ondernemers vragen van de overheid
Ondanks de ondernemersmentaliteit om door te pakken, doen ondernemers wel een dringende oproep aan de overheid. De belangrijkste wensen:

1. Versimpeling en afstemming: 62% pleit voor een herziening van complexe regels, met meer aandacht voor de praktische uitvoerbaarheid.
2. Een vertrouwensmodel: Minder controles en meer vertrouwen. Zoals een ondernemer het verwoordt: “De meeste ondernemers handelen te goeder trouw, maar de huidige regels behandelen ons alsof we schuldig zijn totdat het tegendeel is bewezen.”
3. Betere consultatie bij nieuwe regelgeving: Ondernemers willen meer betrokken worden bij de totstandkoming van regels.

Ondernemers tonen creatief oplossingsvermogen
Ondanks deze obstakels laten ondernemers zich niet ontmoedigen. Meer dan 40% heeft eigen strategieën ontwikkeld om de druk werkbaar te maken. Maar liefst 76% pakt regeldruk aan met eigen initiatieven en creativiteit, terwijl 27% juridisch advies inwint en 24% samenwerkt met andere ondernemers.

Voorbeelden van praktische oplossingen:

• Automatisering en AI: Bedrijven benutten technologie, zoals AI en systemen als ChatGPT, om processen te versnellen en regeldruk te verlagen.
• Bijscholing van personeel: Door medewerkers bij te scholen of extra personeel in te zetten, kunnen bedrijven beter inspelen op complexe regelgeving.
• Stoppen of uitbesteden: Sommige ondernemers kiezen ervoor bepaalde activiteiten te staken of uit te besteden, omdat regelgeving deze financieel onhaalbaar maakt.
• Ook het delen van best practices blijkt effectief. Een respondent licht toe: “Door tijdig te overleggen met instanties en actief mee te denken over de toepassing van regels, hebben we sneller werkbare oplossingen bereikt.”

Dit biedt perspectief: regeldruk hoeft geen onoverkomelijke hindernis te zijn, mits overheid en ondernemers samenwerken. Het is tijd voor actie. Alleen door dialoog en samenwerking kan regeldruk veranderen van een belemmering in een katalysator voor een sterkere economie. Om deze ambitie kracht bij te zetten, organiseert VNO-NCW Midden een online lunchwebinar met bestuurders van gemeenten en provincies. Dit biedt ondernemers en beleidsmakers een platform om samen te werken aan haalbare oplossingen voor een gezonde ondernemingsomgeving.

Bekijk hier het onderzoeksrapport: Rapportage ondernemerspeiling – Regeldruk.pdf